Lúc những hành giả sơ cơ làm quen với thiền định, câu hỏi thường gặp nhất là: “Làm sao để đảm bảo việc hành trì đi đúng lộ trình?” Trong các Ngài Mahasi bài giảng, vị thiền sư không đưa ra những định nghĩa giáo điều khó hiểu, mà bằng một chỉ dẫn rất đời thường: hãy tỉnh giác trước mọi hiện khởi của thân và tâm ngay lúc này.
Dưới góc nhìn của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới, hành thiền không cốt để săn tìm những trạng thái hỷ lạc hay an tĩnh lạ thường. Hành thiền là quá trình phát triển cái nhìn thấu đáo. Lúc cơ thể di chuyển, cần hay biết về sự dịch chuyển. Khi tâm suy nghĩ, biết đang suy nghĩ. Khi có khó chịu, biết khó chịu. Sự thấy biết này chính là nền tảng của trí tuệ.
Bậc Thầy Mahāsi luôn dắt dẫn hành giả mới đi từ những tiền đề giản đơn nhất. Nhịp thở, đặc biệt là hiện tượng nhô lên và hạ xuống của bụng, được chọn làm đối tượng chính vì nó luôn hiện diện và dễ nhận biết. Khi sự ghi nhận “phồng, xẹp” được nối tiếp không gián đoạn, tâm trí sẽ từng bước giảm thiểu sự xao nhãng và đạt đến độ minh mẫn cao hơn. Dù tâm có xao lãng, chỉ việc ghi chú “nghĩ” và nhẹ nhàng tái tập trung. Tránh việc tự phán xét bản thân hay sa đà vào việc mổ xẻ vấn đề.
Thông qua những lời chỉ dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, vị thiền sư khẳng định yếu tố then chốt không phải là độ dài của thời khóa, mà chính là tần suất xuất hiện của chánh niệm. Thà rằng chỉ có ít phút tỉnh thức đúng pháp còn hơn ngồi lâu mà tâm trí tán loạn. Vì vậy, người mới không nên ép mình quá mức, mà nên tập trung vào tính thường xuyên và lòng kiên nhẫn.
Một điểm rất đặc biệt trong phương pháp của Ngài Mahasi cho người mới chính là việc hành thiền không chỉ bó hẹp ở việc tọa thiền. Lúc bước đi, rõ biết việc đi; lúc đứng, rõ biết việc đứng; lúc nằm, rõ biết việc nằm. Thậm chí trong các hoạt động đời thường như ăn uống, làm việc nhà hay giao tiếp, miễn là duy trì được tỉnh thức, đó vẫn được tính là tu tập. Nhờ vậy, người hành giả dần học cách sống tỉnh thức giữa đời thường.
Khi thực hành đúng theo lời dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, người mới sẽ bắt đầu thấy rõ một điều rất quan trọng: vạn pháp đều có sự sinh khởi và hoại diệt. Các cảm giác sẽ tan đi, ý nghĩ sẽ biến mất, và cảm xúc cũng không tồn tại vĩnh cửu. Nhận thức này không phải kết quả của tư duy logic mà là từ sự chứng nghiệm get more info thực tế. Điều này giúp làm suy yếu sự bám chấp và những phản xạ tâm lý cố hữu.
Đối với người mới, con đường mà Ngài Mahasi cho người mới chỉ ra là con đường an toàn và chân thật. Không cần tin vội, không cần mong cầu kết quả nhanh. Hãy cứ hành trì chuẩn xác, ghi nhận kiên trì và để tuệ năng tự phát triển một cách tự nhiên. Đây chính là điểm tinh yếu trong những lời huấn thị đơn sơ nhưng sâu sắc của Ngài Mahāsi.